Τι επιφυλάσσει το νέο εργασιακό μνημόνιο που έρχεται – Οι επτά εντολές της τρόικας

Εργαζόμενοι από..., λάστιχο!

Τεράστιες ανατροπές σε ωράρια εργασίας και μισθούς προοιωνίζονται, μετά τις πληροφορίες για νέο πακέτο βοήθειας προς τη χώρα μας. Το ρευστό θα συνοδεύεται από απαιτήσεις των δανειστών μας, μεταξύ των οποίων η απελευθέρωση της αγοράς εργασίας. Την επαύριο της εφαρμογής των νέων μέτρων, η αγορά εργασίας δεν θα θυμίζει σε τίποτα αυτό που ήξεραν οι εργαζόμενοι, παρά τις επώδυνες παρεμβάσεις που έχουν ήδη γίνει… Στόχος των δανειστών μας, για την επίτευξη του οποίου ακολουθούν τη διαδικασία της σταθερής βήμα προς βήμα προσέγγισης, είναι η εξασφάλιση «μεγαλύτερης ευελιξίας στην αγορά εργασίας». Ειδικοί στις εργασιακές σχέσεις και συνδικαλιστικά στελέχη επιχειρούν να διαβάσουν πίσω από τις γραμμές των διακηρυγμένων στόχων και να… αποκρυπτογραφήσουν τον όρο «ευελιξία».

Οι… επτά εντολές
Οπως εκτιμάται, το νέο πακέτο απαιτήσεων της τρόικας θα περιλαμβάνει:
Παρεμβάσεις στο όριο των ομαδικών απολύσεων. Το θέμα αυτό θα εξεταστεί μεσοπρόθεσμα. Στόχος των δανειστών μας είναι οι ήδη φθηνότερες και γρηγορότερες απολύσεις να γίνουν και μαζικότερες, ακόμη και με πλήρη απελευθέρωση του ορίου. Ωστόσο, δεν αποκλείεται μεσοπρόθεσμα η τρόικα να ανακινήσει και πάλι το ζήτημα της (περαιτέρω) μείωσης των αποζημιώσεων για λόγους απόλυσης. Ομαδικές απολύσεις θεωρούνται όσες γίνονται από επιχειρήσεις που απασχολούν περισσότερους από 20 εργαζομένους, για λόγους που δεν αφορούν το πρόσωπο των απολυμένων. Το όριο που οι απολύσεις θεωρούνται ομαδικές είναι σε μηνιαία βάση:
α) Μέχρι έξι εργαζομένους για επιχειρήσεις που στην αρχή του μήνα απασχολούν από 20 έως 150 εργαζομένους.
β) Σε ποσοστό 5% του προσωπικού και μέχρι 30 εργαζομένους για επιχειρήσεις που απασχολούν περισσότερους από 150 εργαζομένους.
Πλήρη εφαρμογή της άρσης της μονιμότητας, με απώτερο στόχο τις απολύσεις σε ΔΕΚΟ και τράπεζες. Οι εκπρόσωποι των δανειστών εγείρουν απαιτήσεις και ζητούν αλλαγές στη διατήρηση της «προστασίας» ομάδας «παλιών» εργαζομένων σε ΔΕΚΟ και τράπεζες, ώστε να καταργηθεί στην πράξη η μονιμότητά τους. Και τούτο διότι, παρά το γεγονός ότι με τη διάταξη του άρθρου 5 της ΠΥΣ 6/2012, από 14/2/2012 συμβάσεις εργασίας εργαζομένων που λήγουν με τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας ή με τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης νοούνται ως συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου, άρα μπορούν να απολυθούν όπως όλοι οι ιδιωτικοί υπάλληλοι και δεν ισχύει η μονιμότητά τους, εντούτοις παραμένουν αμετακίνητοι.
Την κατάργηση των περιορισμών που ισχύουν στις συμβάσεις ορισμένου χρόνου, ώστε να υπάρξει μεγαλύτερη ευελιξία, εκτός από τον ιδιωτικό τομέα, και στο Δημόσιο. Σύμφωνα με τον Ν. 3986/11, ένας εργοδότης μπορεί να απασχολήσει έναν εργαζόμενο με σύμβαση ορισμένου χρόνου, εφόσον πληρούνται αντικειμενικοί λόγοι και δεν εκπληρώνει πάγιες και διαρκείς ανάγκες, έως και τρεις φορές και σε διάστημα τριών συνολικά ετών. Σε περίπτωση που αυτό γίνει περισσότερες φορές, τότε η σύμβασή του μπορεί να μετατραπεί σε σύμβαση αορίστου χρόνου, καθώς τεκμαίρεται ότι με αυτές επιδιώκεται η κάλυψη πάγιων και διαρκών αναγκών της επιχείρησης.
Την προώθηση του θεσμού της προσωρινής απασχόλησης-ενοικιαζόμενων εργαζομένων μέσω εταιρειών και σε άλλους κλάδους του ευρύτερου δημόσιου τομέα, σε ειδικότητες πέραν της καθαριότητας και της φύλαξης που ισχύει σήμερα.
Την περαιτέρω μείωση του κατώτατου μισθού εναλλακτικά ή σε συνδυασμό με εισαγωγή του θεσμού των mini jobs. Σήμερα ισχύουν: α) Για τους ηλικίας 25 ετών και άνω υπαλλήλους, κατώτατος μισθός στα 586,08 ευρώ και για τους εργατοτεχνίτες κατώτερο ημερομίσθιο στα 26,18 ευρώ. β) Για τους ηλικίας κάτω των 25 ετών, ο κατώτατος μισθός των υπαλλήλων ορίζεται στα 510,95 ευρώ και για τους εργατοτεχνίτες κατώτερο ημερομίσθιο στα 22,83 ευρώ.
Είτε θα υπάρξει νέα μείωση του κατώτατου μισθού από το 2016 είτε θα επιλεγεί η φόρμουλα της «μικροεργασίας» για τους νέους, μέσω της οποίας προσφέρονται θέσεις εργασίας με μηνιαίες αποδοχές της τάξεως των 300 ευρώ και περιορισμένη ασφάλιση. Μοντέλο, το οποίο ήδη χρησιμοποιείται σε μεγάλη κλίμακα στη Γερμανία.
Την ενίσχυση της διευθέτησης του χρόνου εργασίας με διευθυντικό δικαίωμα. Σήμερα, σε επιχειρήσεις στις οποίες εφαρμόζεται συμβατικό ωράριο εργασίας έως 40 ώρες εβδομαδιαίως επιτρέπεται για μία χρονική περίοδο (περίοδος αυξημένης απασχόλησης) ο εργαζόμενος να απασχολείται δύο ώρες την ημέρα επιπλέον των οκτώ ωρών, υπό την προϋπόθεση ότι οι επιπλέον των 40 (ή του μικρότερου συμβατικού ωραρίου) ώρες εργασίας την εβδομάδα αφαιρούνται από τις ώρες εργασίας μιας άλλης χρονικής περιόδου (περίοδος μειωμένης απασχόλησης). Αντί της παραπάνω μείωσης των ωρών εργασίας, επιτρέπεται να χορηγείται στον εργαζόμενο ρεπό ή συνδυασμός μειωμένων ωρών εργασίας και ημερών ανάπαυσης. Το χρονικό διάστημα των περιόδων αυξημένης και μειωμένης απασχόλησης δεν υπερβαίνει συνολικά τους έξι μήνες σε διάστημα δώδεκα μηνών. Ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να αρνηθεί την παροχή της επιπλέον αυτής εργασίας, αν δεν είναι σε θέση να την εκτελέσει και η άρνησή του δεν είναι αντίθετη με την καλή πίστη. Αυτή η άρνηση του εργαζομένου να παράσχει την επιπλέον εργασία δεν συνιστά λόγο καταγγελίας της σύμβασης εργασίας του.
Την καθιέρωση του δικαιώματος «λοκ άουτ» για τους εργοδότες. Το θέμα απασχολεί ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση. Σε περιπτώσεις παρατεταμένων απεργιακών κινητοποιήσεων, εξετάζεται οι εργοδότες να έχουν το δικαίωμα αντικατάστασης των απεργών και απόλυσής τους χωρίς την καταβολή αποζημίωσης.
ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ
Βομβαρδισμός από καταγγελίες για μη καταβολή δεδουλευμένων
Πριν εφαρμοστούν νέα μέτρα, η ελληνική κοινωνία βρίσκεται ήδη αντιμέτωπη με το εξαιρετικά ανησυχητικό φαινόμενο των νεόπτωχων. Πρόκειται για φτωχούς εργαζομένους, δηλαδή ανθρώπους, οι οποίοι ενώ έχουν εργασία, δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στα έξοδά τους. Σύμφωνα με έρευνα του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, αυτή η κατηγορία αποτελεί το 13,8% του συνόλου, ενώ εργαζόμενοι-φτωχοί είναι τουλάχιστον το 25,4% των μισθωτών.
Βάσει στοιχείων της Επιθεώρησης Εργασίας, τουλάχιστον 120.000 επιχειρήσεις δεν καταβάλλουν κανονικά τις αμοιβές στους εργαζόμενους. Συνολικά, οι καταγγελίες αφορούσαν 400.000 εργαζόμενους, ενώ δύο στις τρεις καταγγελίες στην Επιθεώρηση Εργασίας έχουν να κάνουν με τη μη καταβολή δεδουλευμένων πλέον των τριών μηνών. Σύμφωνα με στοιχεία που φτάνουν στο Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ, Ομοσπονδίες και Εργατικά Κέντρα, οι εργαζόμενοι που δεν έχουν λάβει απρόσκοπτα τον μισθό τους για χρονικό διάστημα από έναν μήνα έως και έναν χρόνο φθάνουν το 1 εκατομμύριο.
Σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν και οι λεγόμενες ευέλικτες μορφές απασχόλησης, όπως η εκ περιτροπής εργασία και η μερική απασχόληση, αλλά και οι παρεμβάσεις στις συμβάσεις εργασίας που ενίσχυσαν τις επιχειρησιακές και τις ατομικές, με συνέπεια τη μείωση των αποδοχών έως και 60% κατά περίπτωση. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση των επιστημονικών συνεργατών των συνδικάτων, το εισόδημα των εργαζομένων και των συνταξιούχων έχει μειωθεί κατά 50% σε σχέση με το 2008. Περιορίζεται κατά τουλάχι­στον τρεις μισθούς τον χρόνο, ενώ η Ελλάδα είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα με μείωση του κατώτατου μισθού. Το… ημερολόγιο της αγοραστικής δύναμης των πολιτών δείχνει προς το τέλος της δεκαετίας του ’70.
ΤΡΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΑΤΡΟΠΩΝ ΠΟΥ ΤΣΑΚΙΣΑΝ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΑΙΩΝΑ!
Οι επτά αλλαγές που εκθεμελίωσαν όλα τα εργασιακά δικαιώματα
Σύμφωνα με υπόμνημα της ΓΣΕΕ προς το Συμβούλιο της Ευρώπης, «στην Ελλάδα εφαρμόζεται, από τον Μάιο του 2010 μέχρι και σήμερα ένα επικίνδυνο πείραμα, που έχει σκοπό την εκθεμελίωση όλων των εργασιακών δικαιωμάτων, που κατακτήθηκαν τα τελευταία εκατό χρόνια στη χώρα», το οποίο περιλαμβάνει τα εξής!

1. Αποδυνάμωση συμβάσεων εργασίας:

• Επιβλήθηκε η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας που καθόριζαν τους όρους αμοιβής και εργασίας των εργαζομένων στο σύνολο των επιχειρήσεων του ευρύτερου δημόσιου τομέα και υπερέβαιναν τα καθοριζόμενα ανώτατα, κατά περίπτωση, όρια αποδοχών. Επίσης, επεβλήθη πλαφόν στις ήδη μειωμένες αποδοχές τους και η αντιστοίχηση, κατά ανώτατο όριο των αποδοχών τους με αυτές των εργαζομένων στον δημόσιο τομέα.
• Καθιερώθηκε ο θεσμός των ειδικών επιχειρησιακών συμβάσεων εργασίας.
• Καταργήθηκε και η δυνατότητα κήρυξης ως γενικά υποχρεωτικών των συλλογικών συμβάσεων.

2. Μειώσεις μισθών – κατάργηση επιδομάτων:

• Επιβλήθηκαν μειώσεις μισθών και ημερομισθίων, καθώς και «πάγωμα» αποδοχών που ρυθμίζονταν με ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις εργασίας και διαιτητικές αποφάσεις.
• Επήλθε αναγκαστικά η λήξη ισχυουσών συλλογικών συμβάσεων και διαιτητικών αποφάσεων.
• Καταργήθηκαν οι όροι εργασίας για ορισμένη χρονική διάρκεια των ατομικών εργασιακών σχέσεων με τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης, εκτός αν συντρέξει σπουδαίος λόγος καταγγελίας για πρόωρη λύση, καθώς και όροι εργασίας με τους οποίους επιβάλλονται περιορισμοί στο δικαίωμα καταγγελίας του εργοδότη.
• Μετά την αναγκαστική λήξη συλλογικών συμβάσεων και διαιτητικών αποφάσεων στο διάστημα από τον Μάιο 2012 μέχρι, το αργότερο, τον Μάιο 2013 καταργήθηκαν, γενικά, όλοι οι όροι εργασίας που προέρχονται από τις προηγούμενες συλλογικές ρυθμίσεις (συλλογική σύμβαση ή διαιτητική απόφαση). Η μόνη εξαίρεση αφορά τον βασικό μισθό και τέσσερα επιδόματα (ωρίμανσης, τέκνων, σπουδών και επικινδύνου εργασίας – όταν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την καταβολή τους), που διασώζονται από την κατάργηση, προσωρινά πάντως, μέχρις ότου τροποποιηθούν ή αντικατασταθούν με συλλογική ή ατομική συμφωνία.

3. Η μείωση των κατώτατων ορίων μισθών και ημερομισθίων κατά 32% για νέους ηλικίας κάτω των 25 ετών.
4. Αποδυνάμωση της Εθνικής Σύμβασης Εργασίας:

• Θεσπίστηκε νέο σύστημα καθορισμού του κατώτατου μισθού και ημερομισθίου, που τέθηκε σε ισχύ από 1-4-2013.
• Η Εθνική Σύμβαση καθορίζει πλέον, με γενική εφαρμογή στους εργαζομένους όλης της χώρας, μόνο τους μη μισθολογικούς όρους εργασίας.
• Καθορίστηκε ο βασικός μισθός των υπαλλήλων άνω των 25 ετών στα 586,08 ευρώ και το βασικό ημερομίσθιο των εργατοτεχνιτών άνω των 25 ετών στα 26,18 ευρώ. Για τους υπαλλήλους κάτω των 25 ετών ο βασικός μισθός καθορίστηκε στα 510,95, ενώ για τους εργατοτεχνίτες κάτω των 25 ετών το βασικό ημερομίσθιο καθορίστηκε στα 22,83 ευρώ.

5. Απολύσεις φθηνές και γρήγορες:

• Μείωση του χρόνου προειδοποίησης απόλυσης από έξι σε τέσσερις μήνες, κατ’ ανώτατο όριο.
• Κατά τον προσδιορισμό της αποζημίωσης απόλυσης, για προϋπηρεσία μέχρι 16 έτη, διατηρείται το ύψος της αποζημίωσης (12 μισθοί), το οποίο ισχύει ως ανώτατο όριο ακόμη και για απολύσεις που πραγματοποιούνται μετά τη δημοσίευση του νόμου. Για όσους έχουν ήδη συμπληρώσει κατά τη δημοσίευση του νόμου πάνω από 17-25 χρόνια προϋπηρεσία στον ίδιο εργοδότη, για κάθε έτος της προϋπηρεσίας αυτής καταβάλλεται ένας επιπλέον μισθός.
• Περαιτέρω μείωση των αποζημιώσεων απόλυσης επέρχεται με τη μείωση του χρόνου προειδοποίησης.

6. Παρεμβάσεις στο ωράριο εργασίας:

• Αποσυνδέθηκε το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων από το ωράριο εργασίας του προσωπικού τους.
• Καθιερώθηκε η δυνατότητα απόκλισης από το πενθήμερο για τους εργαζομένους στα καταστήματα με διευθέτηση του χρόνου εργασίας σε εβδομαδιαία βάση.
• Ο ελάχιστος χρόνος ημερήσιας ανάπαυσης μειώθηκε από τις δώδεκα στις έντεκα ώρες.
• Παρασχέθηκε η δυνατότητα σε επιχειρήσεις που απασχολούν τακτικό και εποχικό προσωπικό και παρουσιάζουν σώρευση εργασίας να χορηγούν το τμήμα της άδειας (των δέκα εργάσιμων ημερών επί πενθημέρου και δώδεκα επί εξαημέρου) οποτεδήποτε μέσα στο ημερολογιακό έτος.
• Καταργήθηκε η αμοιβή για την εργασία του Σαββάτου (30%).

7. Απόλυση εργαζομένου, με διάρκεια απασχόλησης έως ένα έτος (αντί του διμήνου που ίσχυε μέχρι τότε), χωρίς προειδοποίηση ή αποζημίωση, καθώς λογίζεται ως απασχόληση δοκιμαστικής περιόδου.
Ρεπορτάζ από τον Δημήτρη Κωστάκο στη σαββατιάτικη έκδοση του «Παρασκηνίου»

πηγή