Η αξία του εθελοντισμού και η Ελληνική κρίση

Εθελοντισμός είναι η ανιδιοτελής πράξη που μέσα από αυτήν, εκείνος που την κάνει, δεν προσδοκά ανταλλάγματα, τίτλους, επαίνους, βραβεία και αξιώματα, παρά μόνο την χαρά της προσφοράς, καλλιεργώντας έτσι μια άλλη συμπεριφορά και ένα άλλο δημόσιο ήθος.

Ο πρώτος ανιδιοτελής εθελοντής, σύμφωνα με τον ελληνικό μύθο, ήταν ο Προμηθέας, ο Τιτάνας που έκλεψε τη φωτιά από τους θεούς και την έδωσε στους ανθρώπους και μαζί τους χάρισε τη γνώση και τις τέχνες.


Ο εθελοντής με τις δράσεις του, συνιστά μια επιμορφωτική λειτουργία η οποία συνδυάζει ¨τον έρωτα του ερασιτέχνη, τη συνέπεια του επαγγελματία, την πειθαρχία του στρατιώτη και την ανιδιοτέλεια του ανώτερου ανθρώπου¨.

Ο εθελοντισμός είναι μια στάση ζωής που ενστερνίζεται ιδιαίτερες αξίες, όπως η αλληλεγγύη, η κοινωνική δικαιοσύνη, η κοινωνική συμμετοχή, ενώ οι εθελοντές με τη δράση τους, προωθούν θετικές στάσεις και αντιλήψεις για διάφορα κοινωνικά ζητήματα.

Σε εποχές λατρείας του ατομικισμού, ο εθελοντισμός μας σπρώχνει σε πράξεις που δίνουν διέξοδο στα προβλήματα που γεννιούνται από την μυωπία του εγωκεντρισμού των σύγχρονων κοινωνιών, από τις αδυναμίες του κράτους, την έλλειψη υποδομών και την απουσία μέριμνας για τις αδύναμες και ευπαθείς κοινωνικές ομάδες.

Το κίνημα του εθελοντισμού στην Ελληνική κοινωνία της μεγάλης κρίσης, των πολλαπλών αδιεξόδων και της άμβλυνσης των ηθικών φραγμών, που οι ανάγκες επιβίωσης, οδηγούν τους ανθρώπους σε απρόβλεπτες συμπεριφορές και ενέργειες, αποτελεί μια μεγάλη δύναμη ελπίδας για την επίλυση των προβλημάτων.

Η οργανωμένη δράση τείνει να καταστεί μια σημαντική συνιστώσα της κοινωνίας των πολιτών, που οριοθετεί τον τρίτο πυλώνα της οικονομίας, παρέχοντας υλικά αγαθά και υπηρεσίες που αδυνατούν να προσφέρουν το κράτος και η ελεύθερη αγορά, αποκλειστικά για σκοπούς αλληλεγγύης και στήριξης των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.

Ο εθελοντισμός δίνει νόημα και περιεχόμενο σε πανανθρώπινες αξίες, λιγότερο ή περισσότερο ξεχασμένες, όπως είναι η κοινωνική αλληλεγγύη, η κοινωνική προσφορά και η αγάπη προς τον συνάνθρωπο.

Οι εθελοντές, άτομα αλλά και οργανώσεις, αναλαμβάνουν να απαλύνουν τον ανθρώπινο πόνο, να περιθάλψουν και να στείλουν ένα μήνυμα ανθρωπιάς και συμπάθειας πιστεύοντας ότι: Το πιο όμορφο πράγμα είναι να βλέπεις ένα πρόσωπο που υποφέρει να χαμογελά. Και ακόμα πιο όμορφο είναι να ξέρεις ότι είσαι ο λόγος πίσω από αυτό.

Σήμερα το εθελοντικό κίνημα αποτελεί την υγιή αντίδραση της κοινωνίας στα φαινόμενα της αδράνειας, της αποχής και της παθητικότητας. Αποτελεί τη μεγάλη πρόκληση για υπέρβαση και ρήξη με κοινωνικά στερεότυπα με παρωχημένες και αναχρονιστικές συμπεριφορές.

Σε μια Ελλάδα που είναι καθημερινό φαινόμενο, ο απόηχος φρικτών πράξεων ανθρώπινης βίας, δυστυχίας, πείνας και εξαθλίωσης, το ατομικό συμφέρον επικρατεί επί του συλλογικού, και το προσωπικό όφελος κυριαρχεί επί του κοινωνικού, η ανάπτυξη του εθελοντικού κινήματος σήμερα, συνιστά μια σύγχρονη αναγκαιότητα που στηρίζει τον κοινωνικό βίο.

Το κίνημα του εθελοντισμού δεν περιορίζεται στην άμεση προσφορά του προς τον άνθρωπο, αλλά δρά και σε άλλους τομείς, όπως είναι η οικολογία, οι καθαρισμοί των ακτών και των δασών, το περιβάλλον, η δενδροφύτευση, η πυροπροστασία και η πυρόσβεση, η συγκέντρωση και αποστολή βοήθειας σε τρίτες χώρες, η προσφορά και αποστολή υγειονομικού υλικού, η δωρεά οργάνων και η παλαιότερη ίσως μορφή εθελοντισμού στην Ελλάδα, η αιμοδοσία.

Φυσικά ο εθελοντισμός εκείνο που μπορεί να κάνει είναι να απαλύνει τον πόνο και τις πληγές των ανθρώπων και όχι να λύσει τα προβλήματα η να εξαλείψει τις αιτίες που τα δημιούργησαν. Η καταγραφή και η επίλυση των προβλημάτων, είναι υποχρέωση και ευθύνη του κράτους και των υπηρεσιών κοινωνικής πρόνοιας.

Στη σημερινή κοινωνία με τους ξέφρενους και αγχωτικούς ρυθμούς ζωής, του υλικού ευδαιμονισμού και του ατομικισμού , με τους ανάλγητους νόμους της αγοράς και της στυγνής οικονομικής συνδιαλλαγής, που οι ανθρώπινες σχέσεις χαρακτηρίζονται από πνεύμα αδιαφορίας και που η έννοια του ανθρωπισμού έχει δυστυχώς παραμεριστεί στην καρδιά και στο νου των σύγχρονων ανθρώπων, ο εθελοντισμός φαντάζει ως ο μοναδικός φάρος που μπορεί να δώσει φως και ελπίδα και που μπορεί να αναδείξει μια διαφορετική αντίληψη για την ανθρώπινη δημιουργία και να σηματοδοτήσει μια νέα στάση ζωής.

Ο εθελοντισμός αποτελεί αίτημα και ανάγκη των καιρών μας και δεν περισσεύει κανείς σε αυτήν την προσπάθεια. Στις δύσκολες περιόδους στις οποίες ζούμε, δίνει ένα μήνυμα ελπίδας και αισιοδοξίας για το αύριο. Είναι το αντιστάθμισμα στην κυριαρχία της τεχνολογίας και στην ηθική κατάπτωση των ανθρώπων, είναι το μέσο για ένα καλύτερο κόσμο, ένα κόσμο με χαμόγελο, με αγάπη, με ευτυχία.


Τα χαρακτηριστικά του εθελοντή:

• Διακατέχεται από διάθεση προσφοράς προς το συνάνθρωπο.
• Παρέχει βοήθεια χωρίς να περιμένει υλική ανταμοιβή.
• Βάζει τον εαυτό του στη θέση του συνανθρώπου του και ¨λαμβάνει¨ ¨προσφέροντας¨.
• Στρατεύεται για την εκπλήρωση κοινών στόχων και την κάλυψη κοινωνικών αναγκών.
• Έχει υψηλή αίσθηση κοινωνικής ευθύνης.
• Έχει συγκροτημένη πολιτικοκοινωνική συνείδηση κι αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως αναπόσπαστο κομμάτι μιας οργανωμένης κοινωνίας, που έχει ανάγκη από ενεργούς και συνειδητοποιημένους πολίτες, προκειμένου να διατηρήσει τη συνοχή της.
• Κάνει την μετάβαση του από το ¨εγώ¨ στο ¨εμείς¨.
• Απαλλάσσεται από κόμματα, ομάδες και ιδεολογίες και επιμένει να προσφέρει κάτι από τον εαυτό του χρόνο, χρήμα και ιδέες.
• Είναι οπαδός της άποψης: Ο άνθρωπος που νοιώθει πόνο είναι ζωντανός, αλλά όταν νοιώθει τον πόνο του άλλου είναι ¨άνθρωπος¨.

Χρήστος Μπουσιούτας

Πηγή: Η αξία του εθελοντισμού και η Ελληνική κρίση - RAMNOUSIA